BEÏNVLOEDING

Ajzen beschrijft de relatie tussen bepaalde menselijke cognities en gedrag intenties, er wordt gesuggereerd dat het vaakst voorkomende gedrag een significant invloed heeft op het uiteindelijke gedrag. Helemaal wanneer het model ervan uitgaat dat gedragsintenties bestaan uit drie cognitieve constructen: de houding ten opzichte van het gedrag, subjectieve normen en waargenomen gepland gedrag. Het eerste construct: Mensen die de intentie hebben om deel te nemen aan recycling, is afhankelijk van hun opvattingen over de positieve en negatieve gevolgen daarvan, (construct: houding). Het tweede construct: Er wordt aangenomen dat een individu een sterkere intentie heeft om te recyclen wanneer andere het afkeuren dat er door het individu geen afval wordt gescheiden (subjectieve norm). Het derde construct: hoe moeilijk of makkelijk het gedrag te controleren is. (TPB; Ajzen, I. 2011).

GEDACHTEGOED

Het tweede construct betreft eigenlijk een soort van groepsdruk. De persoon wordt eigenlijk door middel van bijv. vrienden overgehaald om ook bewuster bezig te zijn met in dit geval afval te scheiden. Er vanuit gaand mensen zijn sociale dieren dus die zullen sneller geneigd zijn te doen wat in dit voorbeeld zijn/haar vrienden doen. Je bent verantwoordelijk voor je eigen doen en laten.

Groepsdruk heeft naar mijn idee te maken met hoe beïnvloedbaar iemand is. Dit kan weer te maken hebben met verschillende aspecten. Bijv. als iemand onzeker is kan dit persoon sneller beïnvloed worden dan iemand die zeker van zijn/haar zaak is. Ook kan opvoeding een grote rol spelen. De manier hoe je bent opgevoed maakt deel uit van wie je bent later.

Beïnvloeding heeft te maken met de volgende aspecten:

Leeftijd

Na mate je ouder wordt worden je behoeften ook anders. De behoefte van een 18 jarige zal hoogstwaarschijnlijk heel anders zijn dan die van iemand die 68 jaar oud is.

Cultuur

Maar ook educatie als een deel van cultuur, speelt een grote rol in de manier hoe individuen zijn, bepalen en keuzes maken. 

Trends

Persoonlijkheid

Ervaring

VERANTWOORDELIJKHEID

De moderne wereld is de wereld van de massasamenleving, van de sociale sfeer en incorporatie van economische en ‘privébelangen’ in de publieke sfeer, de overwinning van de mens, de bureaucratie en conformisme. De bijna onvermijdelijke uitkomst van deze processen is een samenleving die onverantwoordelijk omgaat met de natuur en de wereld, een samenleving van verspilling en een samenleving waarin de mens op een wijze leeft die ten koste gaat van de natuur. (Arendt, 2003: 262)

Mensen voelen zich niet meer verantwoordelijk voor de besluiten die er genomen worden, maar ook niet voor de gevolgen van het eigen handelen, omdat zij zichzelf beschouwen als onderdeel van de massasamenleving, waar een enkel persoon toch geen invloed heeft. Veel mensen hebben geen idee welke gevolgen hun individuele handelingen hebben voor het klimaat en de natuur, en de link tussen individuele verantwoordelijkheid en de massale aantasting van de aarde lijkt dan ook verloren gegaan. Dit uit zich niet alleen in de lage prijzen die wij betalen voor producten zonder dat de kosten van de milieuschade of natuurlijke hulpbronnen zijn meegerekend, maar ook in een gebrek aan inzicht dat niet alleen ‘de overheid’ of ‘het bedrijfsleven’ schuldig is aan milieuvervuiling en consumptiegerichte groei, maar de mens ook als individu, verantwoordelijk is voor het eigen gedrag. Mensen weigeren na te denken, te handelen en verantwoordelijk te zijn voor de consequenties: mensen weigeren op deze manier om mens te zijn, zo stelt Arendt nadrukkelijk (Arendt, 2003: 110).

Het huidige politieke systeem lijkt onvoldoende in staat complexe milieuproblemen aan te pakken. Een regering van ‘niemand’ waarbij niemand als individu verantwoordelijk is voor de uitkomsten van het systeem, berooft iedereen van politieke vrijheid en van de bevoegdheden te handelen. (Smith, 2005: 56).

GEDACHTEGOED

Ook hier komt het verhaal heel erg terug op kuddedieren gedrag. Want mensen hebben heel erg het gevoel dat 1 enkel persoon toch geen impact/invloed kan uitoefenen. Er wordt eigenlijk heel erg gekeken naar wat de meerderheid doet in plaats van naar wat de minderheid doet. Hierdoor wordt er niet meer gelet op de gevolgen van de daden op lange termijn. Er wordt te veel naar een ander gekeken in plaats van het bij jezelf te houden. Te kiezen om het anders te doen omdat jij het wilt/belangrijk vindt niet om wat de meerderheid zal doen of niet doen. 

5V MODEL VOOR ZELFSTURING & SAMENWERKING

Aan de hand van de gevonden informatie ben ik gaan zoeken op een bestaand model voor verantwoordelijkheid. Ik vond een model van Bos en Meer. In het model is in het midden verantwoordelijkheid. daar naar toe wijzen termen die ervoor zorgen dat er verantwoordelijkheid is. Dit heeft weer te maken met Willen, kunnen en durven, daarnaast is dit model gebaseerd op vrijheid. Verbinden, vertrouwen, verstand: het laat zich niet dwingen. Je ook niet iemand dwingen om zijn verantwoordelijkheid te nemen.

GEDACHTEGOED

Verbinden

• Gemeenschappelijk doel
• Samenwerken
• Sociaal
• Gevoelig

Verstand

• Aan de regels houden
• Hoe wil jezelf behandeld worden
• Handelingen afwegen

Vertrouwen

• Geven & nemen (gegeven en verdienen)
• Verstandig beslissen en handelen
• Afspraken nakomen

TREACY & WIERSEMA

Eerst heb ik uit de het model van Treacy & Wiersema de kenmerken van de 3 cirkels opgeschreven. Daarna heb ik de kenmerken van het andere modellen uitgezocht en opgeschreven. Ieder model heb ik gecombineerd met het model van Treacy & Wiersema aan de hand van hoe ik denk dat ze passen samen.

5 HOEK MODEL

5V MODEL x TREACY & WIERSEMA